PREVENTIEMETHODIEKEN
VOOR MEER GEZONDHEID

Binnen deze methodiek kunnen CLB-medewerkers ondersteuningsmateriaal terugvinden om met eet- en gewichtsproblemen aan de slag te gaan. Het materiaal bestaat uit draaiboeken en e-learnings, en biedt zowel basiskennis als meer gespecialiseerde informatie over preventie, herkenning en behandeling.

Ondersteuning voor artsen bij de detectie van eetstoornissen, en criteria voor risico-inschatting met bijhorende zorgtoewijzing psychiatrische en/of medische opname.

Deze methodiek bevat een synthese van de belangrijkste aandachtspunten bij het plannen, uitwerken en evalueren van preventieprojecten voor eet- en gewichtsproblemen bij kinderen en jongeren. De materialen bieden een blauwdruk om stapsgewijs preventief aan de slag te gaan. De opgenomen thema’s sluiten aan bij de huidige ontwikkelingstaken van de jongere, waardoor alle jongeren versterkt worden in hun groeiproces en niet enkel degenen met een probleem.

Deze praktijkrichtlijn is gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke evidentie en op de (klinische en wetenschappelijke) expertise van de leden van de werkgroep residentiële ouderenzorg van het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen (EVV), dit met steun van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Het is een leidraad, geen verplichting. Het kan je helpen om in de dagelijkse praktijk valincidenten te detecteren, te evalueren en te behandelen, om zo nieuwe valincidenten en de mogelijk ernstige gevolgen te voorkomen. Bij het implementeren van de praktijkrichtlijn valpreventie in de woonzorgcentra in Vlaanderen dient steeds rekening te worden gehouden met de individuele context van de bewoner alsook het eigen professionele inzicht en de karakteristieken van de voorziening.

Binnen deze methodiek kunnen bewegingsdeskundigen en kinesitherapeuten ondersteuningsmateriaal terugvinden om met eet- en gewichtsproblemen aan de slag te gaan. Het materiaal bestaat uit draaiboeken en praktijkteksten, en biedt zowel basiskennis als meer gespecialiseerde informatie over preventie, herkenning en behandeling, zowel voor kinderen als volwassenen.

Niet elke volwassene met overgewicht of obesitas heeft dezelfde (intensiteit van) zorg nodig. Eetexpert ontwikkelde een sjabloon voor gerichte verwijzing vanuit de eerste lijn naar gespecialiseerde zorgverlening.

Bewegen op Verwijzing helpt mensen met een gezondheidsrisico op weg naar een actiever leven. Hoe? Met professionele coaching en een beweegplan.

Eetexpert helpt je bij het zoeken naar een geschikte hulpverlener bij eet- en gewichtsproblemen. Daarnaast kan je als hulpverlener bij ons terecht voor ondersteuning bij je werk. Preventie-, beleids- en persmedewerkers kunnen ons contacteren voor advies.
Eetexpert telefonisch van ma-vrij (016/84.56.99) en via mail (secretariaat@eetexpert.be) bereikbaar om je te helpen met je praktijkvragen.

Een safety plan of veiligheidsplan helpt mensen met zelfmoordgedachten om een crisis te overbruggen. Het kan online ingevuld en opgeslagen of geprint worden of je kan een versie downloaden om op papier in te vullen.

In Vlaanderen zitten nog altijd 29.000 kinderen dagelijks in de tabaksrook. Hierdoor hebben ze meer kans om ziek te worden. Veel ouders weten dat meeroken ongezond is en nemen al maatregelen. Alleen zijn er heel wat misverstanden. Zo is roken onder de dampkap of aan het open raam geen oplossing.

Wil je die kinderen en hun ouders helpen? Ga dan met hen in gesprek. Dat is niet altijd evident. Maar toch kun je zo in weinig tijd heel wat bereiken. We helpen jou hiermee. Je kan je voorbereiden op een gesprek door de online gespreksondersteuning te doorlopen.

De lokale monitor 'alcohol & jongeren' is een instrument voor lokale preventiewerkers om systematisch na te gaan in welke mate de wetgeving op de verkoop van alcohol aan minderjarigen in hun stad of gemeente wordt nageleefd door de detailhandel en de horeca. De preventiewerkers werken hiervoor samen met 15- en 16-jarige jongeren die in supermarkten, buurt- en nachtwinkels en cafés verifiëren of het voor hen mogelijk is om alcoholische dranken aan te kopen.

SP-Reflex is gebaseerd op de ‘Multidisciplinaire richtlijn voor de detectie en behandeling van suïcidaal gedrag’ en leert hulpverleners aan de hand van e-learningmodules en oefeningen hoe ze zelfmoordgedachten bij suïcidale patiënten of cliënten kunnen detecteren en behandelen, wat er moet gebeuren na een suïcide(poging) en wat belangrijke onderdelen zijn van een suïcidepreventiebeleid binnen een zorginstelling.

ASPHA wil huisartsen ondersteunen via telefoon en e-mail bij het begeleiden van suïcidale patiënten, hun omgeving en nabestaanden. Huisartsen die geconfronteerd worden met een suïcidale patiënt kunnen er onmiddellijk met hun vragen terecht.

Deze leidraad is geschreven voor de medewerkers van OCMW of CAW die in contact komen met cliënten met een gokprobleem. Zij vinden er concrete antwoorden op vragen als 'Hoe kunt u gokproblemen herkennen?', 'Wat kunt u doen als begeleider?', 'Hoe kunt u doorverwijzen?' en 'Welk advies kunt u geven aan de omgeving van de gokker?'. Het laatste hoofdstuk bevat achtergrondinformatie zoals soorten kansspelen, wetgeving, gokverslaving en onthoudingsverschijnselen. Hij is op maat van OCMW en CAW, maar is ook bruikbaar voor andere diensten zoals huisartsen, thuiszorg, buurtwerking en beschutte werkplaatsen.

Het Vlaams Instituut Gezond Leven ontwikkelde samen met Disney Benelux Woogie boogie. Met Woogie boogie willen het Vlaams Instituut Gezond Leven en Disney Benelux het lang stilzitten bij kleuters (3-6 jaar) aanpakken.

Woogie boogie bestaat uit een reeks van leuke filmpjes, een methodiek voor kleuterklassen, een beweegdag (vanaf 2018) en challenges (vanaf 2020). Meer informatie op www.woogieboogie.be.

Naast het uitwerken van een alcohol- en drugbeleid in elke sector afzonderlijk, zijn afstemming en samenwerking op lokaal vlak tussen deze sectoren nodig. Want een lokaal alcohol- en drugbeleid is een zaak van iedereen: het gezin, de wijk, het jeugdhuis, de school, de sportclub, het bedrijf, de horeca,... iedereen krijgt ermee te maken.

En iedereen kan vanuit zijn eigen invalshoek een rol spelen bij het bespreekbaar maken, voorkomen en verhelpen van alcohol- en drugproblemen.
Een lokaal beleid kan daarom niet door één organisatie worden uitgetekend, maar is het werk van vele betrokkenen. De lokale overheid kan hier ondersteuning bieden en zijn specifieke lokale voortrekkersrol opnemen.

Dit initiatief bevat praatsessies en goed-gevoel-acties.
De Goed-gevoel-stoel is een methode om in groep met maatschappelijk kwetsbare mensen aan de slag te gaan rond geestelijke gezondheid. Ze bestaat uit drie praatsessies en een reeks doe-activiteiten (goed-gevoel-acties) voor het individu en voor de groep. In de drie praatsessies wordt op een visuele en toegankelijke manier gewerkt rond draaglast en het versterken van draagkracht. Belangrijk bij deze praatsessies zijn de veiligheid en het vertrouwen in de groep. Na de drie praatsessies wordt de draagkracht verder uitgebouwd aan de hand van de goed-gevoel-acties. Dit zijn laagdrempelige activiteiten, gekozen door de groep, waarmee op lange termijn gewerkt in groep (en later eventueel ook individueel) kan worden rond geestelijke gezondheidsbevordering.

In het begin kon de me-ASSIST-toolbox enkel screenen, en dat enkel met de ASSIST (Alcohol, Smoking and Substance Involment Screening Test). Ondertussen werden de screeningsmogelijkheden op www.me-assist.com aanzienlijk uitgebreid.
Het is nu mogelijk om te screenen met de (getrapte) AUDIT en de ASSIST voor volwassenen, en de CRAFFT voor minderjarigen.
Voor elk van deze instrumenten, zijn er drie mogelijke manieren van werken. U kunt de screening nog steeds afnemen tijdens een gesprek, maar de patiënt kan de screening ook zelf uitvoeren. De patiënt kan de vragen beantwoorden op een tablet in de wachtzaal of, via een link in een e-mail, op zijn computer thuis. Deze zelfafname wordt audio-ondersteund, zodat ook mensen die minder leesvaardig zijn de vragen begrijpen.

Alcohol en cannabis...zonder boe of bah is een pakket op maat van jongeren met een verstandelijke beperking. Het bestaat uit:
- Begeleidende fiches: deze bieden de nodige ondersteuning en achtergrondinformatie om met de brochures en de beeldenmethodiek aan de slag te gaan.
- 15 beelden op A3-formaat: jongeren zijn gevoelig voor visueel materiaal. Het werken met beelden kan het denkproces ondersteunen. Met deze beelden kunt u de dialoog over deze thema's op gang brengen.
- 2 brochures over alcohol en cannabis: 'Wat is het?', 'Wat doet het (fysiek en mentaal)?' en 'Wat zegt de wet?'. Tekeningen of foto's maken de informatie aanschouwelijker.

'Alcohol of cannabis… zonder boe of bah' kan individueel of in groep (bv. klas, leefgroep) gebruikt worden. Hoewel het pakket uitgewerkt is op maat van jongeren met een verstandelijke beperking, is het, mits enige creativiteit ook bruikbaar in het werken met volwassenen met een verstandelijke beperking.

Onderzoek naar de invulling van alcohol- en drugpreventie naar studenten maakt duidelijk dat er nood is aan interventies op drie domeinen: sensibiliseren en informeren van studenten, uitwerken van omgevingsgerichte maatregelen en een begeleidingsaanbod met de nadruk op vroeginterventie-initiatieven.
Vaak is het juist de combinatie van verschillende interventies die zorgt voor de effectiviteit van het geheel. We spreken in dit kader van een integrale, beleidsmatige aanpak van alcohol- en andere drugpreventie bij studenten.